Co do pierwszego to musisz zrobić obiekt (niekoniecznie ze spritem) na podstawie artykułu: https://gmclan.org/index.php?czytajart=14
np. robisz objDrawBlock tworzysz event Draw, a w nim Action - Execute a piece of code. Tam wpisujesz:
d3d_start(); //inicjujesz, że chcesz tworzyć obiekt w 3D
d3d_set_lighting(1);//inicjujesz światło
d3d_set_shading(1);//inicjujesz cienie
d3d_light_define_direction(1,x,y,z,c_white);/*definiujesz włączenie światła
ind;padanie światła x,y,z;kolor światła*/
d3d_light_enable(1,1); /* włączasz światło
inid;enable(1=yes,0=no) */
draw_set_color(c_white); //inicjujesz kolor obiektu (nabiałym najlepiej widać tekstury)
d3d_draw_block(fx,fy,fz,tx,ty,tz,nazwa_textury,pow_poz,pow_pio); /*rysujesz blok
od x;od y;od z;do x;do y;do z;nazwa_tekstury(np.background0);powtarzanie tekstury poziome; -//- pionowe */
PS. 3d bawie się od godziny, więc nie wiem czy na pewno dobrze, ale u mnie działa.....
Sam kombinuje to co w pytaniu #2. Jak mi się coś uda to napisze.